АҚШ президенти Доналд Трампнинг Москвани ва Пекинни бомбардимон қилиш билан таҳдид қилгани акс этган аудиоёзувлар матбуотга сиздирилди. Унга кўра, Трамп Россия ва Хитой раҳбарларини огоҳлантириш орқали урушларнинг олдини олмоқчи бўлганини таъкидлайди.
Трамп таҳдидлари: куч орқали тинчликми ёки хавфли дипломатиями?
2024-йилги АҚШ президентлик сайловолди кампанияси қизғин паллага кирар экан, Доналд Трампнинг илгари айтилган, аммо аудио шаклида тасдиқланмаган бир баёноти жамоатчилик эътиборини яна ўзига қаратди. CNN тарқатган янги аудиоёзувларга кўра, Трамп Россия ва Хитой раҳбарларига бош шаҳарларини бомбардимон қилиш билан таҳдид қилганини очиқ айтади.
Трамп ҳомийлар билан учрашувлар чоғида Владимир Путинни Украина можаросини бошламасликка огоҳлантирганини баён қилади:
“Мен Путинга айтдим: агар сиз Украинага кирсангиз, мен Москвани бомбардимон қиламан. Жиддий айтяпман, менда бошқа танлов йўқ”, — дея эслайди Трамп.
Трампга кўра, Путин бу гапга дастлаб ишонмаган, бироқ собиқ президентнинг қатъий оҳанги уни чалғитган. У бу суҳбатнинг айнан қачон бўлиб ўтгани ҳақида аниқлик киритмаган.
Худди шундай таҳдид Хитой раҳбари Си Сзинпин билан суҳбатда ҳам такрорланган:
“Агар сиз Тайванга кирсангиз, Пекинни бомбардимон қиламан”, — деган Трампнинг айтишича, Си Сзинпин бунга жавобан ҳайрат билан: “Сиз ақлдан озгансизми? Пекин?” деган.
Трамп бу таҳдидлар орқали урушларнинг олдини олганини таъкидлайди: “Шундан кейин улар билан ҳеч қандай муаммо бўлмаган.”
Кучли риторика – самара берадими?
Доналд Трамп сайлов кампанияси давомида Россия ва Украина ўртасидаги урушни қисқа фурсатда тугатишга ваъда берган эди. Аммо орадан вақт ўтиб, у на Путин, на Зеленскийга ишончи қолмаганини очиқ тан олган. Унга кўра, АҚШ воситачилигини тўхтатиш – можарони ҳал қилиш учун зарур бўлган босқичлардан бири.
Таҳлилчилар нигоҳида
Мутахассислар фикрича, Трампнинг бу каби кескин риторикаси халқаро дипломатия меъёрларига зид бўлиши мумкин. Аммо айрим сиёсатшунослар назарида, бу “қаттиққўл тинчлик” стратегияси бўлиши ҳам мумкин – яъни уруш хавфи орқали можароларнинг олдини олишга уриниш.
