AQSH prezidenti Donald Trampning Moskvani va Pekinni bombardimon qilish bilan tahdid qilgani aks etgan audioyozuvlar matbuotga sizdirildi. Unga ko‘ra, Tramp Rossiya va Xitoy rahbarlarini ogohlantirish orqali urushlarning oldini olmoqchi bo‘lganini ta’kidlaydi.
Tramp tahdidlari: kuch orqali tinchlikmi yoki xavfli diplomatiyami?
2024-yilgi AQSH prezidentlik saylovoldi kampaniyasi qizg‘in pallaga kirar ekan, Donald Trampning ilgari aytilgan, ammo audio shaklida tasdiqlanmagan bir bayonoti jamoatchilik e’tiborini yana o‘ziga qaratdi. CNN tarqatgan yangi audioyozuvlarga ko‘ra, Tramp Rossiya va Xitoy rahbarlariga bosh shaharlarini bombardimon qilish bilan tahdid qilganini ochiq aytadi.
Tramp homiylar bilan uchrashuvlar chog‘ida Vladimir Putinni Ukraina mojarosini boshlamaslikka ogohlantirganini bayon qiladi:
“Men Putinga aytdim: agar siz Ukrainaga kirsangiz, men Moskvani bombardimon qilaman. Jiddiy aytyapman, menda boshqa tanlov yo‘q”, — deya eslaydi Tramp.
Trampga ko‘ra, Putin bu gapga dastlab ishonmagan, biroq sobiq prezidentning qat’iy ohangi uni chalg‘itgan. U bu suhbatning aynan qachon bo‘lib o‘tgani haqida aniqlik kiritmagan.
Xuddi shunday tahdid Xitoy rahbari Si Szinpin bilan suhbatda ham takrorlangan:
“Agar siz Tayvanga kirsangiz, Pekinni bombardimon qilaman”, — degan Trampning aytishicha, Si Szinpin bunga javoban hayrat bilan: “Siz aqldan ozgansizmi? Pekin?” degan.
Tramp bu tahdidlar orqali urushlarning oldini olganini ta’kidlaydi: “Shundan keyin ular bilan hech qanday muammo bo‘lmagan.”
Kuchli ritorika – samara beradimi?
Donald Tramp saylov kampaniyasi davomida Rossiya va Ukraina o‘rtasidagi urushni qisqa fursatda tugatishga va’da bergan edi. Ammo oradan vaqt o‘tib, u na Putin, na Zelenskiyga ishonchi qolmaganini ochiq tan olgan. Unga ko‘ra, AQSH vositachiligini to‘xtatish – mojaroni hal qilish uchun zarur bo‘lgan bosqichlardan biri.
Tahlilchilar nigohida
Mutaxassislar fikricha, Trampning bu kabi keskin ritorikasi xalqaro diplomatiya me’yorlariga zid bo‘lishi mumkin. Ammo ayrim siyosatshunoslar nazarida, bu “qattiqqo‘l tinchlik” strategiyasi bo‘lishi ham mumkin – ya’ni urush xavfi orqali mojarolarning oldini olishga urinish.
