2025-yil 20-may kuni Qatarda bo‘lib o‘tgan iqtisodiy forumda Ilon Mask kelgusi siyosiy xarajatlarini sezilarli darajada qisqartirish niyatida ekanligini ma’lum qildi. Uning aytishicha, "Men yetarlicha ish qildim", deb ta’kidlagan. Bu qaror, ayniqsa, Donald Tramp va Respublikachilar partiyasiga katta miqdordagi xayriyalaridan so‘ng, uning siyosiy faoliyatidagi muhim burilishni anglatadi.
Mask 2024 yilgi saylov davrida Trampning qayta saylanishini qo‘llab-quvvatlash uchun 290 million dollardan ortiq mablag‘ sarflagan. Bu mablag‘lar asosan uning tomonidan tashkil etilgan America PAC orqali yo‘naltirilgan bo‘lib, u saylovchilarni jalb qilish va Trampning kampaniyasini qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan edi. Shuningdek, Mask Wisconsin Oliy sudi saylovi uchun 20 million dollardan ortiq mablag‘ ajratgan, bu esa ushbu saylovni AQSH tarixidagi eng qimmatbaho sud saylovlaridan biriga aylantirgan.
Uning siyosiy faoliyati faqat moliyaviy yordam bilan cheklanmagan. Trampning qayta saylanishidan so‘ng, Mask Hukumat samaradorligi bo‘yicha yangi tashkil etilgan departament — DOGE rahbari etib tayinlangan. Bu departament federal xarajatlarni qisqartirish va byurokratiyani kamaytirishga qaratilgan bo‘lib, Mask bu orqali hukumat islohotlarida faol ishtirok etmoqda. Bu dastur doirasida minglab federal xodimlar ishdan bo‘shatildi va Maskning jamoasi hukumat ma’lumotlariga kirish imkoniga ega bo‘ldi.
Maskning siyosiy xarajatlarini qisqartirish qarori Tesla va boshqa kompaniyalariga bo‘lgan e’tiborini oshirishga intilishidan dalolat beradi. Uning aytishicha, kelgusida siyosiy xayriyalar faqat "ishonchli sabablar" mavjud bo‘lganda amalga oshiriladi. Bu qaror investorlar va jamoatchilik tomonidan ijobiy qabul qilindi, chunki u kompaniyalarining asosiy faoliyat yo‘nalishlariga ko‘proq e’tibor qaratishini anglatadi.
Shu bilan birga, Maskning siyosiy sahnadagi ta’siri kamayishi mumkin, bu esa Respublikachilar partiyasi va Trampning kelgusi saylovlardagi moliyaviy strategiyasiga ta’sir ko‘rsatishi ehtimoldan xoli emas.
Ma’lumot uchun, oxirgi paytlarda Tramp Ilon Maskni tobora kamroq tilga oladigan bo‘lib qoldi. Shuningdek, avvalgidek birgalikda birifing o‘tkazishlar ham kamaygan. Ayrim tahlilchilarning aytishicha, Maskning obro‘si pasaygani bois, u endi Tramp uchun istalmagan shaxsga aylanmoqda.
Abdulloh Sayyid
