AsosiyDunyo

Jurnalistlar qaysi davlatda qancha maosh oladi?

'Jurnalistlar qaysi davlatda qancha maosh oladi?'ning rasmi

Jurnalistlarning maoshlari har bir mintaqada, shtatda va ishda farq qiladi. Misol uchun, mustaqil yozuvchilar milliy jurnallar uchun har bir hikoya uchun 2 dollargacha yoki internet saytlar uchun 50 dollar to`lashlari mumkin.

Professionallar kabi yo`lni boshlayotgan jurnalistlarga bu oson emaslikcha bo`lmaydi. Axir, ularning oyiga daromadlari juda past. Ular qiyin mehnat, uzoq mashg`ulot va faol ish qidirishni kutmoqdalar. Ko`pchilik portlovchi yangiliklarni qidirishda davlat kanallarining buyrug`i bilan issiq joylarda ishlashlari kerak. Va faqat vaqt bilan jurnalistlar o`z doiralarida hurmatli mavqe`ga erishishadi. Natijada ularning maosh sezilarli darajada oshadi.

Shunday qilib, ushbu sohada tan olingan va uzoq tajriba rivojlantirgan mutaxassislar oylik daromadga 3000 AQSh dollari miqdorida hisoblashlari mumkin. Ayrim chet davlatlarining nashryotlarida jurnalistlar oyiga 5000 dan 7000 dollargacha pul olishadi. Shon-sharaf va mashhurlikka erishgan yuqori darajadagi muxbirlarning oylik daromadi oyiga 30 ming dollargacha etadi.

Harbiy muxbirning daromadi 1 dan 3 ming dollargacha. Tajribali daromad 4 ming dollar. Oyiga va ma`lum $30000 . Issiq nuqtada bo`lgan harbiy zirh o`rtacha pul topishi 50,000 rubl. ($ 799). Old tomondagi tadbirlar joydan xabarlar Shaxsiy to`lovlar bilan to`lanadi.

O`zbekistonda “Jurnalistika, matbaa va bosma ommaviy axborot vositalari” toifasida ishlovchilarning ish haqi miqdori odatda 1 567 708 so`mdan (eng kam ish haqi) 3 981 085 so`mgacha bo`ladi. Bu umumiy sof oylik ish haqi, shu jumladan bonuslar.

Rasmiy ma`lumotlarga ko`ra, Kanadadagi jurnalistlar yiliga o`rtacha 51 005 AQSh

dollari yoki oyiga 4 250 dollar olishadi.

Turkiya jurnalistlari - 336 AQSh dollari O`rtacha ish haqi - 329 AQSh dollari

Ish haqi TRY (turk lirasi) da to`lanadi.

Rossiyada: Biror kishining daromadi bevosita tajriba va ish joyiga bog`liq: kam tajribaga ega bo`lgan mutaxassislar 48 ming rubldan oladilar; reportajda ishtirok etuvchi jurnalistlar - 70 ming rubldan; federal yangiliklar teleradiokompaniyalari - kamida 35-45 ming dollarni tashkil qiladi.

Koreyaning rasmiy manbalarga ko`ra, jurnalistning o`rtacha maoshi yiliga taxminan 40 000 000 vonni tashkil qiladi. Bu taxminan 35 000 dollarga teng.

Germaniyada esa jurnalistlar, matbaa va bosma ommaviy axborot vositalarida ishlaydigan odamlarning ish haqi oralig`i odatda 2,313 evro (eng kam ish haqi) va 4,736 evro orasida. Bu umumiy sof oylik ish haqi, shu jumladan bonuslar.

Qozog`iztonda jurnalistlar bozorda intervyu tayyorlashadigan bo`lsa o`rtacha to`lov 30 000-60 000 tenge - 67-135 dollar va undan ko`p, eksklyuzivlik, foto va video kontentning mavjudligiga qarab. Tadbirlar uchun matnlarni tayyorlash bilan bog`liq ishlar ham boshqacha to`lanadi - 200 000 tengedan - 448 dollar va undan ko`p.

Hujjatga ko`ra, New York Times muharriri o`rinbosari yiliga 145 ming dollar, vise-xodim esa 62 ming dollar maosh oladi. CNN muharriri 110 000 dollar va bonuslar oladi va Ayova shtatida joylashgan nashriyot Lee Enterprises Inc. gazetalar tarmog`ida ishlaydi. Yiliga 33 ming dollar bo`ladi.

Global xavfsizlik ishlari faollashganiga qaramay, jurnalistika xavfli kasb bo`lib qolmoqda. So`nggi yillarda axborotning erkin oqimini ta`minlashda jurnalistlarning muhim roli, bunda ular duch keladigan jiddiy (eski va yangi) tavakkalchiliklar ham yaqqol namoyon bo`ldi. Butun dunyoda jurnalistlar faqat o`z ishini bajargani uchun ta`qib, qamoq, zo`ravonlik yoki o`limga duchor bo`lishadi.

2022 yilda 67 nafar jurnalist xizmat vazifasini o`tayotganda halok bo`lgan. Maʻlumotlarga ko`ra, 2022 yilda o`ldirilgan va qamoqqa olingan jurnalistlar sonida "keskin o`sish" kuzatilgan. Bu o`tgan yilga nisbatan 47 taga ko`p.

2016 yil boshidan 2020 yil oxirigacha YuNESKO 400 jurnalist qotilini qayd etgan. Oldingi besh yillik bilan solishtirganda bu raqam deyarli 20 foizga kamaydi. 2021 yilda pasayish tendensiyasi davom etdi, unda 55 jurnalist halok bo`ldi.

Shu bilan birga, jahon miqyosida jurnalistlarni o`ldirganlik uchun jazosiz qolish darajasi juda yuqori, har o`ntadan to`qqiztasi hal etilmagan. Jurnalistlarning ko`p sonli qotilliklari qayd etilgan mamlakatlarda bunday qotilliklar uchun jazosiz qolishning yuqori darajasi ham mavjud bo`lib, bu zo`ravonlik siklining davom etishi uchun zarur shart-sharoitlarni yaratadi.

Jurnalistlarni qamoqqa olish darajasi rekord darajaga etdi. Onlayn zo`ravonlik va ta`qiblar o`z-o`zini senzuraga va ba`zi hollarda jismoniy zo`ravonlikka olib keldi. Turli aktyorlar tomonidan namoyishlarni yorituvchi jurnalistlarga hujumlar soni ham ortib bormoqda.

Ko`plab hisobotlar va tadqiqotlar shuni ko`rsatadiki, ayol jurnalist vakillari birinchi bo`lib tahdidlarga duchor bo`lishadi.

2020 yilda YuNESKO dunyoning turli burchaklaridan kelgan 900 dan ortiq jurnalistlar o`rtasida onlayn zo`ravonlikka duchor bo`lganliklari haqida so`rov o`tkazdi. 625 nafar respondent ayolning 73 foizi o`z faoliyati davomida onlayn zo`ravonlikka duchor bo`lganliklarini bildirgan.

2016 yildan 2021 yilgacha BMT Bosh Assambleyasi, BMT Inson huquqlari kengashi, YuNESKO boshqaruv organlari va mintaqaviy organlar jurnalistlar xavfsizligi bo`yicha 28 ta rezolyusiya va qarorlar qabul qildi. 2030 yilgacha Barqaror rivojlanish kun tartibi maqsadlariga erishishni baholash uchun jurnalistlar xavfsizligi indikatori joriy etildi.

Milliy himoya mexanizmlari va harakat rejalarini amalga oshirish orqali butun dunyoda jurnalistlar duch kelayotgan doimiy tahdidlarga qarshi kurash davom etmoqda. Ular milliy va xalqaro darajadagi fuqarolik jamiyati va tashkilotlarining hayotiy faoliyati bilan ta`minlanadi.

    Boshqa yangiliklar