Украина Президенти Владимир Зеленский яқинда АҚШ президенти Дональд Трамп билан Вашингтонда бўлиб ўтган учрашувдан сўнг шов-шувли баёнот берди. Унга кўра, Трамп ва Россия Президенти Владимир Путин яқин ҳафталарда Будапештда юзма-юз учрашув ўтказмоқчи. Энг қизиғи – Зеленский бу учрашувга “агар таклиф бўлса”, тайёр эканини билдирди. Бу эса, аввало, халқаро сиёсатда Украинани яккалаш жараёни бошланаётганининг биринчи белгисими?
Трамп-Зеленский учрашуви: “Тўқнашув”ми ёки “савдолашув”?
Америка оммавий ахборот воситаларининг хабар беришича, Трамп ва Зеленский ўртасидаги учрашув мўмин-мусофир суҳбат эмас, балки деярли жанжалга айланган. The Financial Times ёзишича, Трамп Зеленскийга очиқчасига: “Агар Россиянинг шартларига рози бўлмасангиз, Путин сизни йўқ қилади,” — деган.
Йиғилишда АҚШ томони Украина фронти хариталарини “бир четга улоқтирган”, ва Донбассни Путинга топшириш кераклигини урғулаган. Зеленский эса ўз навбатида буни рад этиб, "тезкор тинчлик эмас, адолатли тинчлик" истаётганини таъкидлаган. Шубҳасиз, бу каби баёнотлар Ғарб – айниқса, АҚШ сиёсий элитасининг Украинага нисбатан позициясида ўзгариш бўлаётганини кўрсатмоқда.
Томаҳаwклар берилмади, лекин “уч томонлама” саммит бўлиши мумкин
Зеленский Трампдан АҚШнинг узоқ масофали Tomahawk ракеталарини олишга умид қилган. Аммо учрашувда бу масалада аниқ жавоб бўлмади – Трамп “номутаносиб” оҳангда мавзуни қолдирди. Уч томонлама – яъни Трамп, Путин ва Зеленский иштирокидаги саммит ҳақида эса Трамп қуйидагича фикр билдирди: “Учрашув уч кишилик бўлади, лекин балки алоҳида шаклда. Барчаси учун қулай бўлиши керак”. Бу, де-факто, Украина муаммосини Украинасиз ҳал қилишга уриниш эмасми?
Зеленский: “Орбан украинлар учун ҳеч нима қилолмайди”. Будапештда саммит ўтказилиши режалаштирилаётганига Зеленский муносабати ижобий эмас. У Венгрия Бош вазири Виктор Орбанни очиқчасига танқид қилди: “У украинлар учун ижобий ҳеч нима қила олмайди, ҳатто мувозанатли позиция ҳам таклиф қила олмайди.”
Эслатиб ўтамиз, Виктор Орбан Россияга нисбатан Ғарбнинг кескин позицияларини кўп ҳолларда танқид қилган ва Москвага санкцияларни қўллаб-қувватлашда пассив позицияда бўлган.
Трамп позицияси ўзгардими ёки бу сиёсий ўйинми?
Трамп илгари Украина Донбасс ва бошқа айрим ҳудудлардан воз кечиш орқали урушни тугатиши керак, деб келган эди. Аммо сентабр ойида у бу позициясини “ўзгартиргани”ни айтди: “Энди мен Украина-Россия ҳарбий ва иқтисодий ҳолатини тўлиқ тушунганман. Украина ўз ҳудудининг барчасини қайтариб олиши мумкин”.
Бироқ амалиётда у ҳануз Зеленскийни “бўшашишга” ундаётган кўринади. Савол туғилади: бу позициялар ўзгариши ҳақиқатми ёки сайловолди ПР кампаниясининг бир қисми?
Бу кимнинг сценарийси?
Зеленский Будапештдаги саммитга тайёрлигини билдирган бўлса-да, бу учрашув қандай форматда ўтади, қандай натижа беради – ҳозирча номаълум. Бироқ бир нарса аниқ: Украина тақдири яна “катта ўйинчилар” столидаги музокаралар орқали ҳал этилмоқда. Ва энг ачинарлиси – бу музокараларда Украина кўпроқ “объект”, аммо “субъект” сифатида кўринмаяпти.
Жаҳонда юз бераётган сўнги воқеаларини билиб бориш учун Darakchi.uz'га обуна бўлинг.
