26 avgustdan O`zbekistonda “Alkogol va tamaki mahsulotlarining tarqatilishini hamda iste`mol qilinishini cheklash to`g`risida”gi Qonun kuchga kirdi. Hujjat yangi qoidalar bilan boyidi. Ular qatorida – noqonuniy tamaki va alkogol mahsulotlari realizasiyasini nazorat qiluvchi idoralar ro`yxatining kengayishi, ushbu mahsulotlarni jamoat joylarida iste`mol qilishga taqiq, shuningdek sigaret va alkogol sotib olish uchun yosh chegarasining 21 yoshgacha ko`tarilishi mavjud.
Ammo pala-partish va nazoratsiz ko`cha savdosi bu qoidalar ijrosini qiyinlashtiradi. Mayda rastalardagi, maqsadi shaxsiy boylik orttirishgina bo`lgan sotuvchilar sigaretlarni amalda yoshidan qat`i nazar hammaga sotadilar. O`zbekistonda bunday savdo gullab-yashnamoqda. Holbuki, MDH va Evropa mamlakatlari ko`cha savdosi muammosini hal qilib, bu tovarlarning voyaga etmaganlarga sotilishi ustidan nazorat jarayonini yo`lga qo`yganlar.
Chunonchi, Yangi Zelandiyada 2009 yil 1 yanvardan keyin tug`ilgan shaxslarga tamaki sotish taqiqlangan. Bu taqiqni buzish 150 ming Yangi Zelandiya dollariga teng jarima bilan jazolaniladi, bu esa $95 000 dan ham ziyod degani.
Germaniyada esa, ko`cha rastalarini allaqachon sigaret sotish avtomatlari siqib chiqargan, ularda sigaret sotib olish uchun shaxsni tasdiqlovchi hujjat kerak bo`ladi. U rider orqali o`tkaziladi, avtomat xaridor 18 yoshga to`lganiga ishonch hosil qiladi va shundagina tamaki mahsulotlarini sotib olish mumkin bo`ladi.
Avvalroq qayd etganimizdek, “Alkogol va tamaki mahsulotlarining tarqatilishini hamda iste`mol qilinishini cheklash to`g`risida”gi Qonun bilan alkogol va tamakini ko`chada sotish ustidan nazorat uchun mas`ul idoralar ro`yxati kengaytirildi. Soliq va bojxona idoralari, O`zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi huzuridagi Iqtisodiy jinoyatlarga qarshi kurashish departamenti va Sog`liqni saqlash vazirligi qatorida, bu vakolat yana IIV va Iste`molchilar huquqlarini himoya qilish idorasi (MQQ)ga ham berildi.
Ushbu idoralar o`z sa`y-harakatlarini uyg`unlashtirib, aholi, birinchi navbatda bolalar salomatligi uchun tahdid bo`lgan vijdonsiz va ochko`z ko`cha sotuvilari bilan bog`liq dahshatli vaziyatni o`nglashga muvaffaq bo`ladilar, deb ishonging keladi.
