G‘azoda o‘t ochishni to‘xtatish bo‘yicha muzokaralar deyarli yakuniga yetgan. Tomonlar bir necha asosiy bandlarda kelishuvga erishgan. Ammo bir masala bor — u hali ham to‘siq bo‘lib turibdi. Bu masala: Isroil armiyasining G‘azodagi maqomi va u yerda qancha qolishi.
“Sky News” nashri xabariga ko‘ra, Qatarda o‘tayotgan muzokaralarda aynan shu nuqta tomonlar o‘rtasida yakuniy murosa yo‘lini to‘sib qo‘ymoqda. Isroil oldida tanlov turgan ko‘rinadi:
1. Urushni to‘xtatib, garovdagilarni qaytarish va hududni tark etish
2. G‘azoni noma’lum muddatga harbiy nazoratda saqlab qolish.
Qanday bandlar bo‘yicha kelishuv bor?
Tomonlar quyidagi masalalarda bir to‘xtamga kelgan:
60 kunlik o‘t ochishni to‘xtatish muddati. Bu muddat davomida Isroil urushni qayta boshlamasligi kerak – bunga AQSH kafolat bermoqda.
Gumanitar yordam yetkazish. Isroil armiyasi chiqib ketgan hududlarda HAMAS ham, Isroil ham nazorat qilmaydi. U yerda neytral, uchinchi tomon faoliyat yuritadi.
Ammo shunga qaramay, G‘azo Gumanitar Jamg‘armasi (G‘GJ) Isroil harbiylari bo‘lmagan hududlarda ishlay olmaydi. Bu esa yordam yetkazishda jiddiy cheklov bo‘lib qolmoqda.
Isroilning urushdagi asosiy maqsadi: faqat garovdagilar emas
Isroilning rasmiy pozitsiyasi:
“Biz faqat garovdagilarni emas, HAMASni ham harbiy, ham siyosiy kuch sifatida butunlay yo‘q qilishimiz kerak.”
Bu holat esa Isroilning G‘azodan butunlay chiqib ketish ehtimolini shubha ostiga qo‘yadi. Ya’ni Isroil sulhga qo‘l urgan taqdirda ham — sektordagi o‘z harbiy ishtirokini butunlay tugatishga shoshilmasligi mumkin.
Urush qanday boshlangan edi?
7 oktyabr, 2023 yil – HAMAS Isroil janubiga kutilmagan hujum uyushtiradi. Natijada 1 200 ga yaqin odam halok bo‘ladi, 251 kishi garovga olinadi.
Bugun, 2025 yil yozida, ularning 20 nafarga yaqini tirik bo‘lishi mumkinligi aytilmoqda.
Ayni paytda, Isroilning qasos hujumlari oqibatida G‘azoda 57 mingdan ortiq falastinlik halok bo‘lgani ma’lum qilingan.
Sulh yo‘li — qanchalik yaqin?
Yagona masala — Isroil armiyasining maqomi — hal etilmaguncha sulh imzolanishi qiyin. Ammo xalqaro bosim kuchaymoqda, minglab begunoh tinch aholi qurbon bo‘layotgan bir paytda, bu urushga nuqta qo‘yilishi tobora dolzarb tus olmoqda.
