Bugun, 14 sentyabr kuni Markaziy bank boshqaruvining yig`ilishida asosiy stavkani yillik 14 foiz darajasida o`zgarishsiz qoldirish to`g`risida qaror qabul qilindi. Bu haqda Markaziy bank Matbuot xizmati xabar bermoqda.
Yoz oylari boshidagi ma`lum pasayishdan so`ng avgust oyida yillik inflyasiya 9 foizga teng bo`ldi. Oziq-ovqat va nooziq-ovqat tovarlari guruhlarida inflyasiyaning deyarli o`zgarmaganligi sharoitida xizmatlar sohasida narxlar o`sishining 8,2 foizdan 8,5 foizgacha tezlashishi inflyasiya oshishining omillaridan bo`ldi.
Bazaviy inflyasiya kutilganidan ko`ra sekinroq sur`atda pasayib, yillik 10,7 foizni tashkil etdi. Ayni paytda, bazaviy inflyasiyaning pasayuvchi tendensiyasi barqaror tus olmoqda.
Aholining kelgusi 12 oy uchun inflyasion kutilmalari trend yo`nalishini o`zgartirib, 14,2 foizgacha ortdi. Tadbirkorlik sub`ektlarining kutilmalarida ham o`xshash tendensiya kuzatilib, 14,4 foizga teng bo`ldi. Respondentlar tomonidan kutilmalar o`sishining asosiy omillari sifatida valyuta kursi o`zgarishi, yoqilg`i va energiya narxlarining oshishi kabi omillar ta`kidlangan.
Global inflyasiya, asosan, energiya resurslari va xomashyolar narxlarining barqarorlashuvi ta`sirida sekinlashmoqda. Shu bilan birga, ko`plab mamlakatlarda bazaviy inflyasiya sezilarli darajada yuqori va barqaror bo`lib qolmoqda. Mehnat bozoridagi qat`iylik ish haqlari oshishiga sabab bo`lib, xizmatlar sohasida doimiy inflyasion bosimni yuzaga keltirmoqda.
Savdo hamkorlardagi iqtisodiy vaziyat valyuta kurslaridagi devalvasion jarayonlar va xomashyolar narxlari dinamikasi ta`sirida shakllanmoqda.
So`m almashuv kursining avgust oyidagi to`g`rilanishi real samarali almashuv kursida ham aks etib, uzoq muddatli trendiga qarab og`a boshladi. Yil oxirigacha ushbu dinamikani keskin o`zgartiruvchi omillar kutilmayapti.
Joriy yilning yanvar-iyul oylaridagi so`nggi statistik ma`lumotlarga ko`ra, ko`rsatilayotgan xizmatlar, sanoat ishlab chiqarish va chakana savdo hajmida barqaror o`sish kuzatildi.
Iqtisodiy faollikning muqobil ko`rsatkichlari iqtisodiyotda yalpi talabning yuqori sur`atlarda shakllanganligini tasdiqlamoqda. Joriy yilning yanvar-avgust oylarida ko`chmas mulk oldi-sotdi bitimlari soni 7,7 foizga oshdi. Iqtisodiyotga kredit qo`yilmalarining yillik
1,3 barobarga o`sishi ham iqtisodiy faollikni qo`llab-quvvatlovchi omillardan bo`lib qolmoqda.
Naqd pul tushumlarining umumiy hajmi yanvar-avgust oylarida 30,4 foizga, savdo va pullik xizmatlardan tushumlar 27,7 foizga ko`paydi. Shu bilan birga, transchegaraviy pul o`tkazmalari hajmi, 2021 yil ko`rsatkichlariga nisbatan sezilarli o`sishni saqlagan holda, yuqori baza effekti hisobiga teskari tendensiyani namoyon etib, o`tgan yilga nisbatan 32,4 foizga pasaydi.
Markaziy bank asosiy stavkasining o`zgarishsiz qolishi va uning pul bozoriga transmissiyasi, qisqa muddatli likvidlik narxining real hisobda 3-4 foizlik ijobiy darajada shakllanishiga va shu orqali “nisbatan qat`iy” pul-kredit sharoitlarini ta`minlashga xizmat qilmoqda.
Ijobiy real foiz stavkalari depozitlar bozorida faollikni qo`llab-quvvatlashda davom etmoqda. Avgust oyida aholining milliy valyutadagi muddatli depozitlari bo`yicha o`rtacha tortilgan foiz stavkalari 21,7 foizni, yuridik shaxslarniki esa 17,1 foizni tashkil etdi.
Natijada, 1 sentyabr holatiga milliy valyutadagi muddatli depozitlarning yillik o`sishi 48,3 foizga, shu jumladan, aholi omonatlari bo`yicha 53,5 foizga teng bo`ldi.
Joriy ichki va tashqi iqtisodiy sharoitlarni hisobga olgan holda yil yakuniga qadar inflyasiya darajasi 8,5-9,5 foizlik prognoz koridori doirasida bo`lishi kutilmoqda.
