O`zbekiston Respublikasi Raqobatni rivojlantirish va iste`molchilar huquqlarini himoya qilish qo`mitasi tomonidan joriy qilingan "Biz sizni eshitamiz" loyihasi doirasida mutasaddi vazirlik va idoralar, reklama bozorining yirik sub`ektlari, Jamoatchilik Kengashi a`zolari, tashqi reklama va axborot ob`ektlari (konstruksiyalari) egalari, reklama agentliklari, reklama beruvchi va tarqatuvchilar, ommaviy axborot vositalari xodimlari ishtirokida “Reklama bozorini rivojlantirishning yangi bosqichlari” mavzusida davra suhbati o`tkazildi.
Mazkur tadbirda tadbirkorlar va xorijiy investorlar ishtirokida reklama bozorini rivojlantirishda to`siq bo`layotgan omillar ko`rib chiqildi va ularni bartaraf etish bo`yicha takliflar ishlab chiqildi hamda ularni amalga oshirish tizimini yo`lga qo`yilishi belgilab olindi.
Ma`lumki, 2023 yil 1 dekabrdan boshlab tashqi reklama bozori ishtirokchilari uchun teng sharoitlar yaratish hamda sohada shaffoflikni ta`minlashga qaratilgan “Tashqi reklama” raqamli monitoring elektron tizimi joriy etiladi. Davlat mulki bo`lgan er uchastkalari, binolar hamda inshootlarda yangi o`rnatiladigan tashqi reklama va axborot obyektlarini (konstruksiyalarini) qurish huquqi uchun elektron onlayn-auksion yakunlari bo`yicha to`lov hamda tashqi reklama va axborot obyektlarida (konstruksiyalarida) tashqi reklamani joylashtirish (tarqatish) uchun yig`im o`rniga miqdori ochiq elektron auksion savdolari orqali belgilanadigan tashqi reklama va axborot obyektini (konstruksiyasini) o`rnatish va unda reklamani joylashtirishga bo`lgan huquq uchun yagona oylik yig`im joriy etiladi.
Shu bilan bir qatorda davlat mulki bo`lgan er uchastkalarida, bino hamda inshootlarda tashqi reklama va axborot obyektlari (konstruksiyalari) uchun reklama joyining pasporti hamda ularni o`rnatish uchun shartnomalar ommaviy oferta shaklida “E-auksion” elektron savdo platformasining yagona elektron savdo maydonchasida auksion g`olibiga avtomatik tarzda beriladigan bo`ldi.
Bundan tashqari, xususiylashtirilgan, ijaraga berilgan yoki nodavlat tashkilotlarga doimiy foydalanish huquqi asosida tegishli bo`lgan er uchastkalarida, shuningdek, xususiy mulk bo`lgan binolar va inshootlarda hamda transport vositalarida (yo`nalishlardagi avtobuslar bundan mustasno) tashqi reklama va axborot obyektlarini (konstruksiyalarini) joylashtirish huquqini beruvchi reklama joyining pasporti O`zbekiston Respublikasi Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali axborot tizimi orqali beriladi.
Joriy yilning 31 avgustida O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Tashqi reklama va ijtimoiy axborotning aylanish sohasidagi munosabatlarni tartibga solishni yanada takomillashtirish to`g`risida”gi qabul qilingan 428-sonli qarori yuqoridagi maqsadlarga yo`naltirilgan.
Davra suhbatida Raqobatni rivojlantirish va iste`molchilar huquqlarini himoya qilish qo`mitasi raisi Sh.Sharaxmetov, Qo`mita rais o`rinbosari A.Qayumov, Toshkent shahar hokimi o`rinbosari – Raqamli rivojlanish departamenti direktori A.Xen, O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Davlat tilini rivojlantirish departamenti direktori.v.b. N.Xolbo`taev va Respublika Ma`naviyat va ma`rifat markazi rahbari o`rinbosari F.Jo`raqulovlar tomonidan tashqi yozuvlar, xususan, peshlavha, reklama va boshqa e`lonlar, axborot matnlarining davlat tili to`g`risidagi qonunchilik hujjatlari talablariga muvofiqligini ta`minlash,“Tashqi reklama” raqamli monitoring elektron tizimining qulayliklari va imkoniyatlari hamda reklamaning aholini ijtimoiy-iqtisodiy hayotdagi tutgan o`rni haqida ma`lumotlar berildi. Tashqi reklamani tartibga solish sohasida uchrayotgan kamchilik va muammolar va ularni echimlari bo`yicha taklif va mulohazalar ham bildirildi.
Ma`lumot o`rnida. Bugungi kunda respublikamizda 16 832 ta (shundan 11 144tasi yoki 66 % Toshkent shahrida) tashqi reklama va axborot ob`ektlari mavjud.
Raqobat qo`mitasi tomonidan o`tkazilgan xatlovlar natijasiga ko`ra 9 905 tasi (58,8 foizi) (shundan Toshkent shahrida 6 004 ta) belgilangan talablarga mos emasligi, shundan 3 082 tasi (31,1 foizi) (shundan, Toshkent shahrida 2 984 ta) noqonuniy (hech qanday hujjatlarsiz) joylashtirilgani ma`lum bo`lgan.
Shundan, 4 646 ta tashqi reklama obyektlari bo`yicha ularda aniqlangan kamchiliklarni bartaraf etish va qaror talablariga moslashtirish, yoki ixtiyoriy ravishda demontaj qilish yuzasidan tegishli hokimliklar tomonidan konstruksiya egalariga 1 825ta ko`rsatma xatlari kiritilgan.
Vazirlar Mahkamasining 2023-yil II-yarim yillik ish rejasiga muvofiq, Toshkent shahridagi tashqi yozuvlar, xususan, peshlavha, reklama va boshqa e`lonlar, axborot matnlarining davlat tili va reklama to`g`risidagi qonunchilik hujjatlari talablariga muvofiqligini o`rganish belgilangan bo`lib, mazkur topshiriq ijrosini ta`minlash maqsadida, Qo`mita, Toshkent shahar va tumanlar hokimlarining ma`naviyat va davlat tili masalalari bo`yicha maslahatchilari, Respublika Ma`naviyat va ma`rifat markazi mas`ul xodimlaridan iborat Ishchi guruhlar hamda muvofiqlashtiruvchi respublika shtabi tashkil etildi.
Ishchi guruh tomonidan joriy yilning avgust oyida bevosita joyiga chiqqan holda har bir tuman bo`yicha o`rganish ishlari olib borildi.
Bunda, Toshkent shahrida tashqi reklama ob`ektlaridagi reklamalarning davlat tilida bo`lishini ta`minlash yuzasidan jami 745 ta monitoringlar o`tkazilgan.
Shundan, 159 ta (21,3 foiz) holatda reklamaning, 339 ta holatda (45,5 foiz) peshlavhalarning va 39 ta (5 foiz) holatda boshqa e`lon va matnlarni boshqa tillarda berilganligi aniqlangan.
Ishchi guruhlar tomonidan tegishli ishlar amalga oshirilishi natijasida tadbirkorlik sub`ektlari tomonidan aniqlangan kamchiliklar yuzasidan 108 ta holatda kamchiliklar ixtiyoriy bartaraf etilib, qolgan kamchiliklarni bartaraf etilishi bo`yicha tegishli ko`rsatmalar berilgan.
