Аёл кишининг тўйдан сўнг тез орада, муаммоларсиз ҳомиладор бўлиши ҳам бир саодат. Буни, айниқса, айни бахтни кутганлар чуқур ҳис қилишади.
Илк бор ҳомиладор бўлган аёл кўпчилик билан қувончини бўлишмоқ истайди. Турмуш ўртоғининг қулоғига яқинда ота бўлишини шипшийди, онасига қўнғироқ қилиб, суюнчилайди, қайнонасига уялибгина сўйлайди. Ва табиийки, у ҳомиладорлигини билган кунидан эътиборан, ён-атрофдагилардан ўзгача муносабат кутади. Яқинлари унинг бошида қанчалик парвона бўлишса-да, барибир камдек туюлаверади. Кундан-кунга тўлишиб бораётгани, юзларига доғ тушаётгани, яқиндагина не орзу-ҳаваслар билан тиктирган кўйлакларига сиғмай қолаётгани, қадами оғирлашаётгани,еган-ичгани ичига тушмаётгани уни қийнайди. Шунинг учун оилада бўлажак онани асраб-авайлаш, севиш, инжиқликларини кўтариш керак.
Тушунинг, унинг боши қоронғи!
Ҳар биримиз илк маротаба бошқоронғи бўлган пайтимизни энтикиш билан эслаймиз. Эслаймиз-у,жонимиз қийналгани ёдимизга тушиб, юрагимиз орқага тортади. Чунки доим ҳам фарзанд кутаётган аёл идеал шароитда, илиқ муносабатлар оғушида бўлавермайди-да. Оғироёқ ҳолида ҳам изғирин пайти дор-дор кир ювиб, етмаганига эридан дакки, қайнонасидан танбеҳ эшитиб, бир кун ҳам оёқни чўзиб дам олмай, она бўлганлар қанча! Аммо нимаики бўлмасин, она бўлиш учун бу йўл, албатта, босиб ўтилиши шарт!
Илк ҳомиладорлик аёлнинг ботинию зоҳири, дунёқарашию табиатини ўзгартиради. Ҳаётида илк маротаба ниҳоятда ғаройиб ҳолатга дуч келган аёл кўп вазиятда нима қилишини билмай, иродасини қандай бўйсундиришни тушуна олмай, ўзини ҳам, ўзгаларни ҳам қийнаб қўйиши мумкин. Бу ҳолат, асосан, биринчи уч ойликда кузатилади, аёлнинг бутун вужуди ҳужумга отланган аскардек мушакларни пишитиб, қурол-аслаҳаларни кўпайтириб, муштларини дўлайтириб, куч йиғишга ҳаракат қилади.
Сабр, сабр ва яна сабр
Танадаги ўзгариш руҳиятга таъсир этмай қолмайди, албатта. Зеро, юрак остида яна бир митти юрак ура бошлади, бу эса мўъжиза! Ёш аёл ўша юракчага “қулоқ тутиб”, ярим кечаси “хоним ейман”, деб қолади, хоним ҳозир бўлганида эса уни ейиш тугул кўрган заҳотиёқ бурун жийириши ҳам бор гап. Эркак киши шундай пайтда сабрли бўлгани маъқул. Ҳомиладорнинг беқарорлиги доим ҳам атай қилинган инжиқлик эмас. Токсикоз туфайли бола шаклланаётган маҳал баъзиларнинг томоғидан чой ҳам ўтмай, ҳолдан тойиб қолади, баъзилар эса умуман бошиқоронғулик нималигини билмай, беш болани дунёга келтириши мумкин. Шунинг учун ҳам қайноналар келинларининг ғалати истак ва қилиқларини эриш билиб, ўзларининг ёшликларига солиштиришларитўғри эмас. Зеро, ҳаммага маълум ўша гапда жон бор: ҳар бир организм ўзига хос!
Она бўлиш эркатойлик эмас!
Аёлнинг ҳомиладор бўлиши турмуш ўртоғи ва яқинларини бахтиёр қилади. Аммо ҳеч ким ҳомиладор жувоннинг тану жонида юз бераётган яхши-ёмон ўзгаришларга шерик бўла олмайди, уни тенг бўлиша билмайди. Шу боис эркатойлик онларида йўқ жойдан эри ва оила аъзоларига хархаша қиладиган аёлни ёлғончи ва тантиққа чиқара олмаймиз. У ўзини ҳар жиҳатдан хурсанд қилиш эвазига вужудидаги болани хотиржамлик ҳисси билан таъминлайди. Боши қоронғи келин, токсикоздан қийналаётган хотин гарчи, оиланинг бошқа аъзоларига ноқулайлик туғдираётган, ҳадеб шифохонага овқат ташиб, дори сотиб олишга мажбур қилаётган бўлса-да, улардан озгина сабр талаб қилинади, эвазига ўша инжиқ аёл ҳеч нимага тенглаштириб бўлмайдиган бойлик – авлод давомчисини дунёга келтиради. Агар шу аёл ҳомиладор бўлолмаса ҳам қанча харажат ва ҳаракат талаб қилинган бўларди, тўғрими? Назаримизда, ҳомила – бу омонат жон, бас, шундай экан, нега шу омонатни эҳтиётлашга жиддий эътибор қаратмаймиз?
Аёлнинг яқинлари!
Бешик тўй учун пул йиғманг, чойхонага камроқ боринг, бироқ шифокор ёзган барча дориларни ўз вақтида олиш учун маблағни аяманг. Аён ҳаётий ҳақиқат: камқон аёлдан камқон бола туғилади. Мазаси қочса, онасиникига бир-икки кунга жўнатиб, хотиржам ўтирманг, чунки, икки кунлик “роҳат-фароғат” билан келинингиз (хотинингиз) соғайиб қолмайди. У доимий равишда тўғри ва тўйимли овқатланиши, кайфияти яхши бўлиши, сайрга чиқиши, фойдали ва енгил меҳнат билан шуғулланиши, вақтида ухлаши даркор. Фарзанд туғилгач, шифохонама-шифохона югурмаслик учун бола вужудга келган пайтданоқ ҳушёр бўлинг.
Ҳомиладорликаёлнинг асл қиёфасими?
“Сиз қандай яшаган бўлсангиз, шундай туғасиз”, дейди гинеколог шифокорлар. Ҳаёт қийинчиликлари олдида ўзингизни қандай тутган бўлсангиз, ҳомиладорликда ҳам ҳулқингиз шунга монанд бўлар экан. Демак, ҳамма пайт ҳам кўпайиб-камаяётган гормонлар ҳисобига ўзгараяпман, деб ўзингизни оқлай олмайсиз. Шундай экан, яқинлашиб келаётган бахт онларини хира кечинмалар ва гиналар ортига беркитманг. Мен унга бола туғиб бераяпман-у, унинг парвойи фалак, деб бинойидек эр ёки қайнонадан норози бўлманг. Аввал ҳам қайнонангиз билан муносабатларингиз нохушбўлса, ҳомиладорлигингизни эшитиши биланоқ сизга: “Она қизим, асал қизим” демаслиги аниқ. Агар оилангиз аъзоларининг қанчалик хурсандлигини ичларига кириб билсангиз эди, тўққиз ойни юриб эмас, учиб ўтказган бўлардингиз! Ахир, улар сиз ва сизнинг болангиз сабаб ота, буви-бува, амма-хола, тоға-амаки бўлишаяпти!
Йиғлагингиз келаяптими – йиғланг
Хўш, шунча гапимиздан кейин ҳам арзимаган нарсалар туфайли йиғлагингиз келаяптими, йиғлаб олинг! Лекин ёдда тутингки, ҳомиладорликда йиғлаган фақат сиз эмас, энг бахтли аёл ҳам бу пайтда кўз ёш тўкишга эҳтиёж сезади. Шу маънода сиз ҳам қайнонам поликлиникига чиқишга рухсат бермайди, деб ўкинишингиз тайин. Онангизникига ҳеч бўлмаса ойда бир маротаба бораяпсиз, тўйга, бозорга бориш учун рухсат олишни эплаяпсиз, демак, вақтида рўйхатга туриш ҳам қўлингиздан келади. Йиғини бас қилинг-да, шифокор ҳузурига йўл олинг. Агар мутахассис таҳлиллар яхши чиқмаганини айтса, жиддий касаллик бўлмаса ҳам ваҳимага берилиб, бутунлай умидсизликка тушманг. Биласиз, бугун тиббиёт ривожланган. Вақтида муолажа олсангиз ва энг муҳими, болангиз соғлом дунёга келишига ишонсангиз, бас.
“Чиройли келинчак” деган номингизни эсдан чиқарманг
Ҳомиладорлик ўзингизни жуда бўш қўйиб юбориш, дегани эмас. Терига тушаётган чизиқлар-у, юздаги доғлар билан курашса бўлади. Енгил пардозда юринг, ҳомиладорликда ҳам чиройли, дидли кийинишга ҳаракат қилинг. Қандай она бўламан, деган саволни ўзингизга аввалдан беринг, билмаганларингизни тажрибали келинлардан сўранг, китоблар, рисолалар ўқишга эринманг. Туғиш ҳақидаги даҳшатли таассуротларга берилманг, ёдингизда турсин,туққан аёл бир сиз эмас! Демак, тўлғоқ азобига чидаш мумкин. Агар туғиш даҳшат ёки фожеа бўлганида оналар иккинчи ва учинчиларни дунёга келтирмаган бўлишарди!
Азиза ҚУРБОНОВА
Манба: “SUG‘DIYONA” газетаси
