Айрим давлатларда ўрмон дарахтларини кесиб, йўл солишади. Бошқа бир давлатда эса туннель қуришади! 2000 йил 28 ноябрда Норвегияда сайёрамиздаги энг узун транспорт автомобиль туннелининг қурилиши тугалланганди. Ана шу муносабат билан 10 та энг чиройли ва ғайриоддий транспорт туннелларини санашга қарор қилдик.
1. “Laerdal” туннели — сунъий тонготардаги ғайриоддий туннель

Дунёдаги энг узун автомобиллар юрадиган туннель ҳисобланади. “Laerdal” туннели Норвегия пойтахтини бошқа қирғоқда жойлашган Берген шаҳри билан боғлайди. Узунлиги — 24,51 км. Ёпиқ жойда узоқ юриш ҳайдовчиларнинг диққатини сусайтирмаслиги учун туннель тўртта қисмга бўлиниб, сунъий тонготар сифатида ёритиладиган тизим билан жиҳозланган. Ҳавони тозалаш учун ғор деворларига вентиляторлар ўрнатилган. Кузатув камералари ер ости йўли ходимларига “кирувчи” ва “чиқувчилар”ни кузатиб, тезкорлик билан авария оқибатларини бартараф этишга имкон беради.

“Laerdal” туннели — Европанинг E16 магистрали, Осло ва Берген ўртасидаги асосий йўлнинг иккита полосасидир. Туннель қурилиши 1995 йилда бошланган, 2000 йилда очилган. Бу қурилишга 1082 миллион Норвегия кронаси сарфланган. Туннель Бергендан тахминан 175-200 км шимоли-шарқда жойлашган.
2. Бирмингемдаги ғайриодддий камалак-туннель

Америкалик рассом Билл Фитцгиббон музей ва галереялар эмас, шаҳар кўчалари учун ижод қилишни маъқул кўради. Масалан, Билл урбанистик камалак яратган. Бурнинг учун Бирмингемнинг 18-кўчасидаги туннелни унинг ўзи 250 та диодли фонус билан безаган.

3. Хатоларни кечирмайдиган йўл

Гуолян туннели (“Guoliang Tunnel Road) Хитойда жойлашган. У Хэнаннинг Тайханшань тоғларидаги қишлоқ номи билан аталган. 350 йил давомида ажралиб қолган бу ҳудуд аҳолиси ҳукуматдан бошқа ҳудудлар билан бирлаштирувчи йўл қуриб беришни сўради. Бироқ 1972 йилда қишлоқ одамларининг ўзи йўл қуришга қарор қилишди. Беш йилдан сўнг қазилган йўл автомобиллар юриши учун очилди. Бу йўл хавфсиз эмасди, ҳатто қурилиш ишларида ҳам маҳаллий аҳолининг бир неча вакили ҳалок бўлди. Бутун йўлда узунасига (1,2 кмга яқин) қоялар билан ҳимояланган йўллар билан бирга очиқ жойлар ҳам бор. Кенглиги 3,6 метр бу ер ости йўлини “хатоларни кечирмайдиган йўл” дейишади.

4. Брисбендаги экзотик ўсимлик туннель

Тош чангалзорли ғайриоддий туннель Брисбен (Австралия)да автоишқибозларни кутмоқда. Экзотик дарахт шохи кўринишида қурилган туннель кечаси йўлни ёритади, кундузи эса қиздирувчи қуёшдан ҳимоя қилади.

5. Ажабтовур дарахт-туннель

“Tree Tunnel” — “Sequoia National Park” (АҚШ) ташриф буюрувчиларнинг йўли ўтадиган иккита ғайриоддий дарахт-туннеллардан бири.

6. Ғаройиб “нақшинкор” туннель

Июль ойининг бошида Сидней (Австралия)да ҳар йили “Vivid Sydney” фестивали ўтказилади. Катта шаҳар туннеллари, шаҳарнинг бошқа йирик объектлари сингари ҳар йили ёзда ҳақиқий чироқлар салтанатига айланади. Проекция-тасвирларни бўёқ билан чизилган расмлардан ажратиш қийин.

7. Германиядаги ғайриоддий табиий туннель

Бонндаги ғайриоддий туннель илиқ мавсумга мўлжалланган. Ҳар йили баҳорда зич девор шаклида экилган олча дарахтлари гуллай бошлаганда, шаҳарнинг марказий кўчаларидан бирида табиий соябон пайдо бўлади. Афсуски, бу гўзаллик атиги 7-10 кун давом этади.

8. Шанхай метросидаги галерея-туннель

Шанхай метроси раҳбарияти ер ости туннелларини тўлақонли арт-галереяга айлантиришга қарор қилган. Йўловчилар чироқлар эффектидан завқланиб, сокин мусиқани тинглашлари мумкин. Ер ости йўлида тарихий, илмий ва мадания мавзудаги слайд-шоулар кўрсатилади. Аммо экскурслар орасидаги танаффус пайтида ҳам томошабинлар зерикарли деворларни кўришмайди: лойиҳа муаллифининг “реклама танаффуслари”ни бутун дунё гўзалликлари тасвирланган суратлар тўлдиради.

9. Европадаги энг йирик “Frejus Rail Tunne” туннели

Европанинг энг йирик туннеллар мажмуаси, Альплар орқали ўтиб, Италия-Франция йўналишидаги автомобиль ва темир йўлларини туташтиради. Туннелнинг энг қадимий қисми — “Турин-Модан” темир йўл тармоғи 1871 йилда иш бошлаган. Шундан бери “Frejus Rail Tunnel” кўп марта кенгайтирилиб, янги секциялар билан тўлдирилган.

10. Иллинойс технология университетининг кампуси устидаги ғайриоддий темир йўл туннели

Иллинойс технология университетининг кампуси устидаги ғайриоддий темир йўл туннели ўтаётган составларнинг шовқинини камайтиришга мўлжалланган. 160 метрли “қувур” бинони ҳаракатланаётган поездларнинг зириллашидан ҳимоялайди ҳам.






