Afg`onistonda qish kelishi va iqtisodiy inqirozning chuqurlashishi bilan Xalqaro Qizil Xoch Qo`mitasi (XQXQ) bolalar o`rtasida pnevmoniya va to`yib ovqatlanmaslik holatlarining keskin o`sishini kuzatmoqda.
Butun mamlakat bo`ylab XQXK tomonidan yordam ko`rsatilayotgan 33 kasalxonada 2022 yilda bolalarning to`yib ovqatlanmaslik holatlari 2021 yilga nisbatan 90 foizga oshgan. O`tgan yilning noyabr davri ko`rsatkichlariga ko`ra, 5 yoshgacha bo`lgan bolalarda pnevmoniyadan 55% ko`proqni tashkil etgan.
“O`tgan yil davomida Afg`onistonda qashshoqlik darajasi oshdi. Ko`pchilikning uyini isitishga puli yo`q, bolalari sovuqda yashaydi. Shuningdek, bolalar uchun oziq-ovqat uchun pul etarli emas, shuning uchun pnevmoniya holatlari ko`payadi va u bilan bog`liq bolalarning to`yib ovqatlanmasligi ko`payadi ", deydi XQXK shifokori Abdul Qayyum Azimiy.
Harbiy harakatlar jadalligi sezilarli darajada pasayganiga qaramay, Afg`onistondagi gumanitar vaziyat tashvishli masala bo`lib qolmoqda. Aholining yarmidan ko`pi (24 million kishi) gumanitar yordamga muhtoj, yarmi (20 million kishi) o`tkir oziq-ovqat tanqisligini boshdan kechirmoqda. Xalqaro sanksiyalar va Rossiya va Ukraina o`rtasidagi xalqaro qurolli to`qnashuv natijasida yuzaga kelgan iqtisodiy tanglik tufayli chuqurlashib borayotgan iqtisodiy inqiroz millionlab afg`onlarni kun kechirishda qiynalmoqda. Bug`doy, o`simlik moyi va o`g`itlar narxi oshgan. Odamlar daromad manbalarini yo`qotib, barcha jamg`armalarini sarflab bo`lishgan. Qishloq xo`jaligi zilzilalar, qurg`oqchilik va toshqinlardan zarar ko`rgan.
“Afg`oniston xalqi imkonsiz tanlov oldida turibdi: uylarini isitish yoki oziq-ovqat sotib olish. Aslida, ularning ham imkoniyati yo`q, shu bois to`yib ovqatlanmaslik va pnevmoniya holatlari qo`rqinchli sur`atda oshib bormoqda, — dedi XQXQ operasiyalar bo`yicha direktori Martin Shupp Afg`onistonga tashrifi chog`ida. - Shuning uchun biz hukumatlar va taraqqiyot agentliklarini Afg`onistonga qaytib, unga muhtoj bo`lgan millionlab odamlarga yordam berishni davom ettirishga chaqiramiz”.
Hoji Vali, kunlik ishchi, pnevmoniya bilan og`rigan 8 oylik bolaning otasi:
“Bu erda bolamizni davolab, uyiga olib ketsak, yana kasal bo`lib qoladi. Chunki bizda isitish va oddiy ovqat uchun pulimiz yo`q. Farzandlarimdan biri allaqachon pnevmoniyadan vafot etgan. Kimdan yordam so`rashim kerak?", - deydi ilojsiz qolgan ota.
Madjabin, besh farzandning onasi:
“Hozir bolalar kasal bo`lib qolsa, kasalxonaga olib borishga na daromadimiz, na pulimiz bor. Qish boshlandi, isitadigan hech narsamiz yo`q, bolalarim esa muzlab qoldi. Men ular shunday yashashlari kerakligidan umidsizlikka tushaman. Ularda issiq kiyimlar ham yo`q".
O`n yildan beri o`tin sotuvchi sotuvchi Abbos:
“Xaridor yo`q. Odamlarda pul yo`q. Ular hatto o`zlarini boqadigan ish topa olmaydilar. Ilojsiz odamlarning yo bolalari qishda muzlab o`ladi, yoki tirik qolish uchun axlatni yoqishga majbur bo`ladi”.
Afg`oniston xalqiga hayotni saqlab qolish uchun yordam ko`rsatish doirasida XQXQ umumiy sig`imi 7000 o`rindan ortiq bo`lgan 33 ta kasalxonani qo`llab-quvvatlamoqda. Bu shifoxonalarda 26 millionga yaqin kishi tibbiy yordam olishi mumkin. XQXQ shuningdek, Afg`oniston Qizil Yarim Oy Jamiyati tomonidan boshqariladigan 46 ta tibbiy punkt va bitta shifoxonaga yordam beradi.
